13/03/2023 – Vakbonden openbare sector voeren op 13 maart actie in Gent tegen verdere politisering gemeentebesturen

Na voorgaande acties in Brussel, Antwerpen en Oostende is het maandag 13 maart de beurt aan Gent. Het gemeenschappelijk vakbondsfront verzamelt om 9u in de Voldersstraat aan de aula van de universiteit van Gent waar minister Somers het congres lokale en provinciale politiek opent. De vakorganisaties zullen de deelnemers verwelkomen met een pamflet (zie bijlage). Het gemeenschappelijk vakbondsfront blijft zich namelijk verzetten tegen het nieuwe kaderbesluit inzake de rechtspositieregeling voor de lokale en provinciale besturen. Op basis van dat kaderbesluit wordt in de verschillende provincies, steden, gemeentes, en OCMW’s het statuut vastgelegd voor de personeelsleden.

We hadden voorafgaand aan de actie een gesprek met Willy Van Den Berge (federaal secretaris ACOD LRB), Christoph Vandenbulcke (nationaal secretaris LRB ACV Openbare Diensten) en Christel Demerlier (voorzitter regio Vlaanderen VSOA lrb).

Waarom deze zoveelste actie tegen een besluit van de Vlaamse Regering dat reeds definitief werd goedgekeurd?

Christel Demerlier: “Met deze actie willen we vooral onder de aandacht brengen dat minister Bart Somers het kaderbesluit rechtspositieregeling heeft kunnen doordrukken door zich te bedienen van leugens en verzinsels zowel ten aanzien van zijn eigen coalitiepartners als ten aanzien van de oppositie in het Vlaams parlement. Zo heeft hij verschillende keren gezegd dat bij de aanwerving van nieuwe personeelsleden het schriftelijk examen uit drie delen moet bestaan en dat dit dus onwerkbaar is. Het feit is dat dit nergens maar dan ook nergens zo bepaald is. Elk lokaal bestuur kon dit zelf invullen.”

Willy Van Den Berge: “Daarnaast herhaalt hij telkens dat Vlaanderen de regels dicht gebetonneerd heeft en dat een stad met een half miljoen inwoners met hetzelfde statuut moet werken als een stad met 5.000 inwoners. Beide stellingen zijn onwaar, vanuit Vlaanderen is er nooit een eenvormig statuut opgelegd aan alle besturen, daar zouden wij ons als vakorganisaties ook tegen verzet hebben. Als lokaal bestuur had men voldoende vrijheden om een eigen plaatselijk statuut te ontwerpen dat volledig verschillend kon zijn met het statuut van de buurgemeente. Vele steden en gemeenten hebben dat ook gedaan.”

Christoph Vandenbulcke: “Ook het feit dat wij, vakorganisaties, als vertegenwoordigers van de personeelsleden, totaal maar dan ook totaal genegeerd werden tijdens de gesprekken over dit nieuwe besluit zorgt ervoor dat wij deze zoveelste actie voeren. Minister Somers legt het overlegmodel tussen werkgevers en werknemers zomaar naast zich neer. Hij zal dat logisch vinden want de manier waarop de coalitiepartners binnen de Vlaamse regering in het stikstofdossier met elkaar omgaan bewijst dat sommigen lak hebben aan ons democratisch overlegmodel. Eerst moesten de vakbonden en het middenveld eraan geloven; nu ook zelfs de eigen coalitiepartners… . “

Jullie zeggen dat er voorheen reeds vrijheidsgraden waren en dat is toch ook net wat Minister Somers zegt, dat er nu nog meer autonomie en vrijheidsgraden worden gegeven aan de lokale besturen, daar kunnen jullie toch niet tegen zijn?

Christoph Vandenbulcke: “De vrijheidsgraden en mogelijkheden die er nu gegeven worden zorgen ervoor dat elke vorm van objectiviteit teniet wordt gedaan. Ik geef je drie zaken ter verduidelijking:
– Afschaffing diplomavoorwaarde
– Afschaffen van externe deskundigen in de examencommissies
– Verloning kan gegeven worden “à la tête du client”

Is afschaffing van de diplomavoorwaarde geen goede maatregel nu er een krapte op de arbeidsmarkt is? Iets waar dit congres toch op toespitst?

Willy Van Den Berge: “Dat zou een goede maatregel kunnen zijn indien er nog enige vorm van objectieve meting overblijft. Maar nu kan men met het nieuwe besluit afwijken van de diplomavereiste en “ervaring” als gelijkwaardig beschouwen aan een diploma. Wat ik nu zeg staat letterlijk in de nota aan de Vlaamse Regering: mensen die ervaring hebben opgedaan als vrijwilliger of in het kader van een stage, kunnen zo in aanmerking komen. Dit wil dus zeggen dat zonen en dochters van de burgemeester of een schepen enkele weken als vrijwilliger in het bestuur aan de slag gaan om vervolgens te kunnen solliciteren voor een functie op universitair niveau zonder het diploma te hebben. Waarom zou men nog naar school gaan? Dit zorgt niet enkel voor een waardevermindering van een diploma, maar is ook zeer ongelukkig voor de personeelsleden die wel via objectieve regels binnen zijn gekomen.”

Wat met de tweede kwestie, het afschaffen van de externe deskundigen in de examencommissies. Zal dit ook voor een grotere subjectiviteit zorgen?

Christel Demerlier: “Natuurlijk, sinds 1993 met de krachtlijnen Kelchtermans moest een examencommissie bestaan uit minstens de helft externe deskundigen, later in 2007 werd dit gereduceerd naar 1/3 van de selectiecommissie en nu blijft daar niets meer van over. Men heeft dat er in het verleden niet zomaar ingeschreven, dit was om een zekere objectiviteit te hebben bij de aanwerving van lokale ambtenaren om er zo voor te zorgen dat er aan objectieve dienstverlening werd gedaan. Nu komt dit allemaal op de helling te staan en zal de invloed van de politiek volgens ons groter worden bij de aanwerving van lokale ambtenaren.“

En wat met de verloning?

Christoph Vandenbulcke: “De besturen zullen nu zelf een stelsel van salarisschalen en functionele loopbanen kunnen opstellen waardoor ze dus veel gemakkelijker voor de ene functie enorm hoge lonen zullen kunnen uitbetalen en voor andere functies enorm lage. Als je dat combineert met het feit dat de diplomavereiste afgeschaft is en de objectiviteit van de examencommissies in twijfel kan getrokken worden, moeten we er geen tekening meer bij maken waar dat naartoe kan leiden. Ook de werkgeversorganisatie VVSG was initieel tegen het loslaten van de salarisschalen omdat ook zij beseffen dat dit concurrentie zal teweegbrengen tussen de verschillende gemeenten. Maar nog los daarvan zal ook het personeel dat nu reeds aan de slag is bij de lokale besturen daarvan de dupe zijn. Beeld je maar eens in dat je al 20 jaar op de dienst ruimtelijke ordening werkt en plots komt daar naast je iemand te zitten zonder diploma maar die wel meer zal verdienen dan jij, is dit het modern HR-beleid dat minister Somers heeft beloofd?”

Welke gevolgen vrezen jullie?

Christel Demerlier: “De gevaren van deze beslissing situeren zich op verschillende niveaus:
– Eerst en vooral is er geen gemeenschappelijk personeelsbeleid meer mogelijk binnen de sector van de lokale besturen. De sector wordt afgeschaft. Toekomstige sectorale akkoorden worden op die manier onmogelijk.
– Verder vrezen wij dat de politieke willekeur een grote comeback zal maken. Dit ondermijnt rechtstreeks de zo belangrijke onafhankelijkheid van de lokale dienstverlening.
– Ook staat de concurrentie tussen de besturen, zoals die nu georganiseerd wordt, haaks op het algemeen belang. Je lost de krapte op de arbeidsmarkt niet op door personeelsleden af te snoepen van kleinere besturen met minder middelen.
– Ten slotte lopen we de kans dat, bij wissel van de legislatuur, de besturen een “politieke reorganisatie” m.b.t. het personeel zullen doorvoeren.”

Christoph Vandenbulcke: “Als je ziet welke gevolgen dat allemaal met zich brengt, vragen wij ons af of het deontologisch eigenlijk wel te verantwoorden is dat een titelvoerend burgemeester in zijn tijdelijke rol als minister van binnenlands bestuur zwaar ingrijpt op de regels, controle en toezicht op de lokale besturen en hij waarschijnlijk straks doodleuk zijn ‘terugvalpositie’ als burgemeester weer opneemt?”

Tot slot wat hopen jullie met deze actie te bereiken?

Willy Van Den Berge: “Wij hopen dat de publieke opinie en de pers met onze actie wakker wordt, want de eerste stap naar een meer gepolitiseerde dienstverlening is al gezet. Minister Somers wil echter nog veel verder gaan. Vorige week vrijdag, toen de ministers binnen de Vlaamse Regering nog door een deur konden, heeft de Vlaamse Regering een ontwerp van ontslagdecreet ingediend bij het Vlaams Parlement. Met dit decreet zal het mogelijk worden om statutaire personeelsleden veel gemakkelijker te ontslaan en zullen ze enkel nog een ontslagvergoeding krijgen als ze onterecht bv. omwille van politieke redenen werden ontslagen. Ook voor de contractuele personeelsleden zal dit een invloed hebben want de top van de ambtenarij, die nog meestal statutair is, zal nu volledig naar de pijpen moeten dansen van de burgemeesters en schepenen. Hierdoor zal er geen enkele afscherming meer zijn tussen de politiek en de ambtenarij en we hebben intussen al voldoende voorbeelden waar dat toe kan leiden… .”

Perscontacten:

ACOD LRB – Willy Van Den Berge – federaal secretaris – 0473 97 00 60 – Willy.vandenberge@cgspacod.be

ACV Openbare Diensten – Christoph Vandenbulcke – Nationaal secretaris LRB – 0479 29 05 20 – christoph.vandenbulcke@acv-csc.be

VSOA lrb – Christel Demerlier – Voorzitter regio Vlaanderen – 0473 83 70 80 – Christel.demerlier@vsoalrb.be